सविता कुमारी मल्लिकको शिक्षा क्षेत्रमा प्रेरणादायी यात्रा
सविता कुमारी मल्लिकले जीवनका अनेक चुनौतीहरूको सामना गर्दै अध्ययन र अध्यापनमा आफूलाई पूर्ण रूपमा समर्पित गरेकी छन् । आज उनी नेपालको शैक्षिक इतिहासमा एक प्रेरणादायी व्यक्तित्वका रूपमा स्थापित भएकी छन् ।
त्रिभुवन विश्वविद्यालयको राजनीतिशास्त्र केन्द्रीय विभागबाट एम.फिल. (दर्शनाचार्य) पूरा गरी उक्त डिग्री हासिल गर्ने नेपालकी पहिलो विद्यार्थी बनेर उनले इतिहास रचेको छ । यो उपलब्धि उनको कठोर परिश्रम र अटल समर्पणको परिणाम हो, जसले आजका युवा पुस्तादेखि समग्र समाजसम्मलाई शिक्षा र अनुसन्धानमा महत्त्वपूर्ण योगदानको महत्त्व दर्साउँछ ।
सन् २०२० मा त्रिभुवन विश्वविद्यालयको राजनीतिशास्त्र केन्द्रीय विभागले पहिलो पटक एम.फिल. (पी.एच.डी.) कार्यक्रम सञ्चालन गरेको थियो । यो अवसरमा सविता कुमारी मल्लिक पहिलो समूहकी विद्यार्थी बन्न सफल भइन् । ३५ जनाको कोटामा ५२ जना विद्यार्थीले प्रवेश परीक्षा दिएका थिए, जसमा सविता पाँचौँ स्थानमा उभिन सकिन् ।
यसै उपलब्धिको कसीमा उनले सन् २०२४ जनवरी १० मा त्रिभुवन विश्वविद्यालयको परीक्षा शाखा, बल्खुबाट आफ्नो ट्रान्सक्रिप्ट प्राप्त गरिन् । यसअघि कुनै पनि विद्यार्थीले त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट राजनीति शास्त्रमा एम.फिल. (दर्शनाचार्य) को ट्रान्सक्रिप्ट प्राप्त गरेका थिएनन् । यस कारण सविता कुमारी मल्लिकको नाम यो ऐतिहासिक उपलब्धिको पानामा अङ्कित भएको छ ।
सविता कुमारी मल्लिकको शैक्षिक यात्रा लामो र चुनौतीपूर्ण छ । उनले सन् १९८३ मा झापास्थित श्री डिल्लीराज माध्यमिक विद्यालयबाट एस.एल.सी. उत्तीर्ण गरिन् । त्यसपछि त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट निजी रूपमा सन् १९८९ मा आई.ए., सन् १९९४ मा बी.ए. र सन् २००७ मा एम.ए. पूरा गरिन् । त्यसपछि उनले एम.फिल. अध्ययनलाई अगाडि बढाउँदै अनेक कठिनाइको सामना गरेर पनि आफ्नो परिश्रम र समर्पणले लक्ष्य प्राप्त गरिन् । हाल उनी “महिलाको सम्पत्तिमा अधिकार” विषयमा विद्यावारिधि (पी.एच.डी.) गरिरहेकी छन् ।
परिवार र व्यक्तिगत जीवन
सविता कुमारी मल्लिकको जन्म सन् १९६४ मा झापा जिल्लाको टाघनडुब्बा गाउँ पञ्चायत (हाल झापा गाउँपालिका वडा नम्बर ६) मा भएको थियो । उनका पिता सुरेन्द्रलाल मल्लिक र माता सुशीला देवी मल्लिक हुन् । उनी परिवारकी तेस्रो सन्तान हुन्। उनका एक दाजु, एक भाइ, एक दिदी र दुई बहिनी छन् ।
सन् २०४५ मा उनको विवाह मनोज कुमार कर्णसँग भएको थियो । उनका दुई छोरा, प्रलव कायस्थ र सुलभ कायस्थ छन् । हाल उनको परिवार काठमाडौँको कलङ्की क्षेत्रमा बसोबास गर्दै आएको छ ।
शिक्षा र समाजमा योगदान
सविता कुमारी मल्लिकको शैक्षिक यात्रा अत्यन्त प्रेरणादायी छ । उनले त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट एम.फिल. (दर्शनाचार्य) डिग्री हासिल गरेर शैक्षिक क्षेत्रमा नयाँ कीर्तिमान कायम गरिन् । यसका साथै, उनले समाजमा शिक्षित र सक्षम वर्गको निर्माणमा महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याइरहेकी छन् ।
शिक्षा क्षेत्रमा उनको योगदानको कदर स्वरूप उनलाई राष्ट्रिय शिक्षा दिवस पुरस्कार २०६६ प्रदान गरिएको थियो । उपराष्ट्रपति परमानन्द झाले उनलाई पदक र प्रमाणपत्रसहित सम्मान गरेका थिए ।
सन् २०६८ मा उनले त्रिभुवन विश्वविद्यालय सेवा आयोगमार्फत पद्मकन्या क्याम्पसमा प्राध्यापनका लागि नियुक्ति पाइन् । त्यहाँ उनले राजनीतिशास्त्र विभागको प्रमुखको जिम्मेवारी सम्हाल्दै शिक्षण कार्यमा योगदान दिइरहेकी छन् । पद्मकन्या क्याम्पसमा प्राध्यापनका क्रममा उनले महिला शिक्षिकाको रूपमा केही चुनौतीहरूको सामना गर्नुपरेको थियो । तर, उनले ती सबै चुनौतीलाई पार गर्दै आफ्नो लक्ष्यमा अडिग रहन सफल भइन् ।
सविता कुमारी मल्लिकले महिलाको सशक्तीकरणका लागि पनि निरन्तर काम गरिरहेकी छन् । नेपालमा शिक्षा क्षेत्रमा महिलाहरूका लागि अझै पनि चुनौतीपूर्ण अवस्था छ, जसले उनीहरूको विकास र समृद्धिमा बाधा पुर्याई रहेको छ । तर, सविता कुमारी मल्लिकजस्ता महिलाहरूले शैक्षिक र सामाजिक परिवर्तनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दै समाजको सशक्तीकरणमा ठूलो योगदान दिएका छन् । उनले पद्मकन्या क्याम्पसमा महिला प्राध्यापिकाको रूपमा आफूलाई स्थापित गर्दै अन्य महिलाहरूलाई पनि यो क्षेत्रमा अगाडि बढ्न प्रेरित गरिरहेकी छन् ।
समर्पण र भविष्यको लक्ष्य
सविता कुमारी मल्लिकको मुख्य उद्देश्य शिक्षा र अनुसन्धानमार्फत समाजमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउनु हो । अहिले उनी त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट पी.एच.डी. डिग्री हासिल गर्ने यात्रामा छिन् । उनले अनुसन्धान र शिक्षण क्षेत्रबाट समाज र देशका लागि अझ उच्च स्तरको योगदान दिने आशा व्यक्त गरेकी छन् । भविष्यमा शिक्षाको क्षेत्रमा अझ ठूलो उपलब्धि हासिल गर्ने उनको दृढ सङ्कल्प छ ।
सविता कुमारी मल्लिकको जीवन र शैक्षिक यात्रा हरेक युवा पुस्ताका लागि प्रेरणाको स्रोत बन्न सक्छ । उनले चुनौतीपूर्ण परिस्थितिको सामना गर्दै पनि आफूलाई समर्पित गरेर शिक्षा र अनुसन्धानमा प्रगति गरेको उदाहरणले युवाहरूसहित सबैको मनोबल उच्च राख्दछ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस
