काठमाडौँ । नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण (क्यान) ले भैरहवास्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलभित्र ‘भैँसी आतंक’ र ‘अधिकांश जमिन प्रयोगविहीन’ रहेको भन्ने सञ्चार माध्यम र सामाजिक सञ्जालमा प्रसारित समाचारप्रति कडा आपत्ति जनाएको छ। यस्ता समाचारलाई आधारहीन, अतिरञ्जित र बदनियतपूर्ण भन्दै प्राधिकरणले विमानस्थलको हवाई सुरक्षा र व्यावसायिक सञ्चालनमा कुनै कमी नरहेको दाबी गरेको छ। साथै, विमानस्थलको सञ्चालनलाई प्रभावकारी बनाउन सबै सरोकारवालाहरूलाई सकारात्मक सहयोग र समन्वयका लागि अपिल गरेको छ।
विमानस्थलको पृष्ठभूमि र महत्त्व
गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल नेपालको दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल हो, जसले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमाथिको बाध्यात्मक निर्भरता हटाउने लक्ष्य राख्छ। नेपाल सरकारले वि.सं. २०७१ मा शिलान्यास गरेको यो विमानस्थलको निर्माण वि.सं. २०७९ जेठ २ मा सम्पन्न भई व्यावसायिक अन्तर्राष्ट्रिय उडान सञ्चालनमा आएको हो। प्राधिकरणका अनुसार, यो विमानस्थलले नेपालको नागरिक उड्डयन क्षेत्रको विकास र विस्तारमा अभूतपूर्व योगदान पुर्याइरहेको छ। यसअघि, वि.सं. २०१५ देखि भैरहवा विमानस्थलको नाममा आन्तरिक उडान सञ्चालित थिए।
सरकारको योजनाअनुसार आन्तरिक विमानस्थललाई समयानुकूल स्तरोन्नति गर्ने क्रममा यो विमानस्थललाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको बनाउन विभिन्न चरणमा जग्गा अधिग्रहण गरिएको छ। हालसम्म करिब ४५३ बिगाहा जग्गा अधिग्रहण र ४७ बिगाहा सार्वजनिक जग्गा (पर्ती, ऐलानी, खोला, कुलो आदि) गरी कुल ५०० बिगाहा जमिन विमानस्थलको गुरुयोजनाअनुसार प्रयोगमा छ।
निर्माणको आर्थिक र प्राविधिक पक्ष
गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको निर्माण दक्षिण एसियाली यातायात पूर्वाधार विकास आयोजनाअन्तर्गत एसियाली विकास बैंक (एडिबी) र ओपीइसी फन्ड फर इन्टरनेशनल डेभलपमेन्टको ऋण तथा अनुदान र नेपाल सरकारको लगानीमा सम्पन्न भएको हो। यो विमानस्थललाई आईकाओ फोर–ई क्याटेगोरी मापदण्डअनुसार त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको बलियो विकल्पको रूपमा विकास गरिएको प्राधिकरणको भनाई छ ।
प्राधिकरणका अनुसार विमानस्थलको गुरुयोजनाअनुसार उपलब्ध जमिनलाई धावनमार्ग (३,००० मिटर लामो र ६० मिटर चौडाइ), ट्याक्सी वे, जहाज पार्किङ क्षेत्र (एप्रोन), टर्मिनल भवन, एयर ट्राफिक कन्ट्रोल टावर, उपकरण क्षेत्र, सैनिटरी क्याटरिङ, फायर फाइटर रेस्पोन्स, विमानस्थल उद्धार तथा अग्नि निवारण भवन, र वारुणयन्त्र पार्किङका लागि प्रयोग गरिएको छ। साथै, भविष्यमा निर्माण हुने अन्तर्राष्ट्रिय टर्मिनल भवन, नेपाल आयल निगम डिपो, कार्गो टर्मिनल भवन, हेलिकप्टर टर्मिनल, जलवायु तथा मौसम पूर्वानुमान कार्यालय, सवारी पार्किङ र व्यावसायिक क्षेत्रका लागि पनि जमिन छुट्याइएको छ। एडिबीको ऋण सहयोग स्वीकृतिका लागि तयार गरिएको रिसेटलमेन्ट प्लानिङ डकुमेन्टअनुसार पुनर्वास योजना, फोहोर मैला व्यवस्थापन (सॉलिड वेस्ट म्यानेजमेन्ट), कर्मचारी आवास गृह र प्रशासनिक भवन निर्माणका लागि करिब ४० बिगाहा जमिन छुट्याइएको छ। प्राधिकरणले आईकाओ मापदण्डअनुसार न्यूनतम आवश्यक जमिन मात्र अधिग्रहण गरेको स्पष्ट पारेको छ।
भैँसी आतङ्क र प्रयोगविहीन जमिनको हल्लाको खण्डन
प्राधिकरणले सामाजिक सञ्जाल र सञ्चार माध्यममा विमानस्थलभित्र ‘भैँसी आतङ्क’ र ‘अधिकांश जमिन प्रयोगविहीन’ रहेको भन्ने समाचारलाई आधारहीन र बदनियतपूर्ण ठहर गरेको छ। विमानस्थलको मुख्य क्षेत्र (कोर एरोड्रोम एरिया – एयरसाइड र ल्यान्ड साइड) बाहिर छुट्याइएको करिब ४० बिगाहा जमिनलाई पुनर्वास योजना, फोहोर मैला व्यवस्थापन र जङ्गली जनावर तथा पशुपन्छीको गतिविधि नियन्त्रणका लागि प्रयोग गरिएको छ। यो क्षेत्र हवाई सुरक्षाका दृष्टिकोणले अत्यन्त संवेदनशील मानिन्छ। विमानस्थल निर्माणका क्रममा पूर्ण रूपमा विस्थापित परिवारहरूका लागि प्राधिकरणले संस्थागत सामाजिक उत्तरदायित्व (कर्पोरेट सोशल रेस्पोन्सिबिलिटी) अन्तर्गत पुनर्वास योजना लागू गरेको छ।
साथै, वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कनअनुसार फोहोर मैला व्यवस्थापन र हवाई सुरक्षालाई चुनौती दिन सक्ने जङ्गली जनावर तथा पशुपन्छीको नियन्त्रणका लागि विशेष व्यवस्था गरिएको छ। प्राधिकरणले यस्ता गतिविधिलाई लिएर सामाजिक सञ्जालमा फैलाइएका भ्रामक समाचारहरूले विमानस्थल जस्तो संवेदनशील क्षेत्रलाई राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा बदनाम गर्ने उद्देश्य राखेको ठहर गरेको छ।
हवाई सुरक्षा र सञ्चालन
प्राधिकरणले गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थललाई आईकाओ मापदण्डअनुसार पूर्ण रूपमा सुरक्षित बनाइएको दाबी गरेको छ। विमानस्थलको प्रत्येक क्षेत्र, संयन्त्र, र संरचनाले उडान, अवतरण, र हवाई यात्रुको सुरक्षामा अपरिहार्य योगदान पुर्याइरहेको छ। प्राधिकरणले विमानस्थलको व्यावसायिक सञ्चालन र हवाई सुरक्षालाई सुनिश्चित गर्न आफ्नो कानुनी जिम्मेवारीप्रति पूर्ण प्रतिबद्ध रहेको जनाएको छ।
प्राधिकरणले विमानस्थलको सञ्चालन र विकासमा सकारात्मक सहयोग गर्न सबै सरोकारवाला पक्ष, सञ्चार माध्यम, सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ता, र स्थानीय समुदायलाई अपिल गरेको छ। विमानस्थल जस्तो संवेदनशील क्षेत्रलाई बदनाम गर्ने गतिविधिहरू रोक्न र सत्य तथ्य जानकारी प्रवाह गर्न विशेष अनुरोध गरिएको छ।
गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल नेपालको नागरिक उड्डयन क्षेत्रको गौरवमय उपलब्धिको रूपमा रहेको भन्दै यो विमानस्थलले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमाथिको निर्भरता कम गर्नुका साथै नेपालको हवाई यातायात क्षेत्रलाई सुदृढ बनाइरहेको प्राधिकरणको भनाई छ ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस
