कोशी प्रदेश
मधेश प्रदेश
बागमती
गण्डकी
लुम्बिनी
कर्णाली 
सुदूरपश्चिम
चार वर्षअघि हामीले बहालबाला तथा अवकास पाएका सैनिकहरुको जीवनस्तर कसरी उकास्ने सम्बन्धमा विभिन्न छलफल चलायौं । त्यस क्रममा नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत ज्योति प्रकास पाण्डेसँग छलफल ग¥यौं र, लघुवित्त कार्यक्रममा सहकार्य गर्ने समझदारी भयो । उहाँको नेपाली सेनाप्रति राम्रो विश्वास रहेछ । त्यसपछि हामीले लघुवित्त कार्यक्रम पाइलट प्रोजेक्टकारूपमा सञ्चालन गर्यौं । हाल नेपाली सेना कल्याणकारी बोर्डले नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकसँगको सहकार्यमा संचालन गरेको यो सबैभन्दा लोकप्रिय कार्यक्रम हो ।
२०७० सालमा सुदूर पश्चिमाञ्चलका पाँच जनालाई कर्जा दिएर लघुवित्त कार्यक्रम शुरु गरिएको हो । अहिलेसम्म २० हजार ८ सय ५० भन्दा बढीलाई कर्जा वितरण गरिसकिएको छ ।
यो कार्यक्रममा बैंकले ३ अर्ब ४५ करोड भन्दा बढी कर्जा प्रवाह गरिसकेको छ । ऋण लिएर व्यवसायीहरुले राम्रोसँग सदुपयोग गरी आफ्नो व्यवसाय संचालन गरिरहेका छन् । यसबाट उनीहरुको आर्थिक स्थितीमा दिन प्रतिदिन सुधार हुँदै गएकोले हामीलाई खुसी बनाएको छ ।
कार्यक्रमको सुरुवातमा कसरी कार्यक्रम सफल बनाउन सकिन्छ भनेर नीति र रणनीति बनाउनेतिर दत्तचित्त भएर हामी लाग्यौं । त्यसपछि ऋणीलाई घरदैलोमै सेवा दिनुपर्ने निचोडमा पुग्यौं । दुई–तीन वर्षको अनुभवले पनि यही कुरा देखाएको थियो । ऋण लिनेले पनि घरदैलोमै सेवा पाउनुपर्छ भन्ने माग गरे । लक्षित समुदायका चाहना बमोजिम हामीले पनि उनीहरूलाई घरदैलोमै सेवा दिन लागिपरेका छौं ।
नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकले सहजीकरणका लागि थप बैंकका शाखाहरु खोल्ने र त्यसका लागि बैंकले शाखा थप्ने, शाखा नपुगेका जिल्लाहरुमा शाखा रहीत बैंकिङ सेवा पुर्याउन बिएलबी एजेन्ट नियुक्ती गर्ने जस्ताः काम गरिरहेको छ । यो धेरै राम्रो कुरा हो ।
अहिले हामी कर्जा वितरण गर्ने र उठाउने मात्रै होइन, लघुवित्त कार्यक्रममा सहभागी भएका व्यवसायीहरुको जीवनस्तर कसरी बढाउन सकिन्छ भन्ने तरिकाले सोचिरहेका छौँ । घरेलु उद्यम, कृषि तथा पशु व्यवसायलाई सशक्त बनाउन हामीले बैंकको पनि सहयोगमा विभिन्न व्यवसायिक तालिमहरु सञ्चालन पनि गरेका छौं । यसमा नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको पूर्ण प्रतिवद्धता र सहयोग प्राप्त भइरहेको छ ।
भौगोलिक बिकटताले गर्दा सबै क्षेत्रमा तालिम दिन चुनौती पनि उत्तिकै छ भने जिल्लास्तरमा संचालित कार्यक्रमहरुले सहभागिताको संख्यालाई बढाएको छ । हालसम्म ५ हजार भन्दा बढि हिताधिकारीहरुलाई व्यवसायीक तालिम दिइएको छ । आगामी दिनहरुमा यसलाई बढाउँदै लगिने छ ।
अहिले लघुवित्त कार्यक्रममा सहभागी हिताधिकारीहरुको संख्या २० हजार ८ सय ५० भन्दा बढी पुगिसकेको छ । अबको ४ वर्षमा प्रत्येक वर्ष १०/१० हजारका दरले थप ४० हजारलाई ऋण दिने योजना रहेको छ ।
तालिमको साथसाथै अनुगमनको पनि उत्तिकै आवश्यक छ । ऋणीले रकम सदुपयोग गरेको छ कि छैन ? ऋण लिएपछि उसको जीवनशैली उकासिएको छ कि छैन ? यसबारे अनुगमन र मुल्यांकन गर्नु पनि उत्तिकै आवश्यक देखिएको छ । यस सन्दर्भमा बैंकले नेपाली सेनाका पूर्वउपरथी धनिदास कार्कीलाई प्रमुख समन्वयकर्ताको रुपमा नियुक्ती गरेको र कल्याणकारी बोर्डले पनि लघुवित्त अधिकृतको नियुक्तीले आगामी दिनहरुमा यस कार्यक्रममा ठूलो प्रगतिको आशा गर्न सकिन्छ ।
हाल, महाराजगंज काठमाडौंमा बोर्डको केन्द्रिय कार्यालय छ, देशको पाँच क्षेत्रमा इपीसेन्टर कार्यालयहरु छन् । आगामी दिनमा देशभरका सबै क्षेत्रमा बसोबास गर्ने भू.पू. सैनिक तथा परिवारहरुलाई समेट्नको लागि प्रादेशिक ढाँचामा कार्यालयहरु खुल्ने नै छन् । कल्याणकारी बोर्डको संजाल मार्फत जस्तैः प्रदेश, जिल्लास्थित स्थानीयपतिको सहभागिता एवम् इपिसेन्टर कार्यालय र जिल्लास्थित फोकल व्यक्तिहरुको सहभागिताले आगामी दिनमा यस कार्यक्रमले अझैं व्यापकता पाउने देखिन्छ ।
सबैभन्दा ठूलो कुरा यस कार्यक्रमको सहभागिताले हामीलाई ठूलो उत्साह र हौसला मिलेको छ । बैंकले हामीमाथि ठूलो विश्वास गरी सहयोग गर्न पूर्ण प्रतिबद्धता देखाएको छ । नेपाल ईन्भेष्टमेन्ट बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत ज्योती प्रकाश पाण्डेले यस लघुवित्त कार्यक्रमलाई सफल बनाउन गरेको योगदान नेपाली सेना र कल्याणकारी बोर्डले ठूलो सराह्रना गरेको छ ।
(नेपाली सेना कल्याणकारी बोर्डका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रथी चित्र बहादुर गुरुङ (अ.प्रा.) संग एस राज उपाध्यायले गरेको कुराकानीमा आधारित)
