जनकपुर । केही वर्षअघिसम्म अतिक्रमित र जीर्ण रहेको जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका क्षेत्रको अधिकांश सडक धमाधम कालोपत्र भइरहेका छन् । यसका कारण पछिल्लो समय जनकपुरधामको बजार क्षेत्रको स्वरुप फेरिएको छ ।

नगर क्षेत्रका अधिकांश मुख्य तथा सहायक सडक यतिबेला स्तरोन्नतिसँगै कालोपत्र भएपछि स्वरुप फेरिएको हो । ‘दुई/तीन वर्षअघिसम्म एकातिर नगर क्षेत्रका अधिकांश सडक बने, तर अस्थायी राजधानी बनेसँगै अहिले सडक फराकिलो र कालोपत्र भएका छन्, यसका कारण बल्ल आफूहरु प्रदेशको राजधानीवासी भएको आभास भइरहेको छ । सडक स्तरोन्नतिसँगै कालोपत्र भएकाले आवतजावतमा सहज मात्र होइन, नगर क्षेत्रको सौन्दर्यतासमेत बढेको छ,’ उनको भनाइ थियो ।

सडक हिलाम्मे र धुलाम्मे भएका कारण ठुलो सास्ती भोगेको सुनाउँदै जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका– ४ कै विजय यादवले भने, ‘एकपटक करिब तीन वर्षअघि वर्षायामका बेला बाटोमा हिलो जमेको थियो, त्यसमा लडेर घाइतेसमेत भएको थिए ।’ वर्षा लागेपछि नगर क्षेत्रका बाटोमा हिँड्न पनि समस्या हुन्थ्यो तर अहिले सडक चिल्ला भएकाले कुनै बेला पनि सहजै हिँड्न सक्ने अवस्था भइसकेको छ, उनको कथन छ ।

‘सडक साँघुरो र जीर्ण हुँदा कदम चोकबाट रमानन्द चोकसम्म एक घण्टासम्म लाग्थ्यो तर अहिले मुस्किलले १० मिनेट पनि लाग्दैन’, यादवले भने, ‘पहिला सडकको दुरावस्थाका कारण बाहिर जिल्लाबाट आउने मानिस पुनः जनकपुर आउन चाहँदैनथ्यो तर अहिले सडक सफा र बजार फराकिलो भएपछि बाहिर जिल्लाबाट मानिस आउनेक्रमसमेत ह्वात्तै बढेको छ ।’ यसबाट जनकपुरधाम सौन्दर्यता बढ्नुका साथै पर्यटन प्रवर्द्धनमा ठुलो फाइदा पुगेको उनको अनुभव छ ।

केही वर्षअघिसम्म अतिक्रमणको चपेटामा पर्दै गएको जानकी चौक, राम चोक, पेठिया बजार, कदम चौक, मुरली चौक, तिरहुतिया गाछी, निधी मार्गलगायतका स्थानमा सडक फराकिलोसँगै कालोपत्र भएका छन् ।

विगत दुई वर्षको अवधिमा सङ्घीय आयोजना कार्यान्वयन इकाइ धनुषाले जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाको विभिन्न वडाका मुख्य र सहायक गरी १६ किलोमिटर सडक कालोपत्र गरेको जनाएको छ ।

सघन सहरी कार्यक्रमअन्तर्गत आर्थिक वर्ष ०७६/०७७ देखि हालसम्म जनकपुरधाम नगर क्षेत्रको विभिन्न वडाका १६ किलोमिटर सडक कालोपत्र गरिसकेको सङ्घीय आयोजना कार्यान्वयन इकाइ धनुषाका सूचना अधिकारी लक्ष्मण यादवले जानकारी दिए ।

‘अस्थायी राजधानी भइसकेपछि एडिबी र हामीले जनकपुरधाम नगरपालिका क्षेत्रमा नाला निर्माण र सडक स्तरोन्नतिको काम थालेका हौँ’, सूचना अधिकारी यादवले भने, ‘एडिबीले मुख्य सडकमा नाला निर्माण र सडकको काम गर्यो, हामीले राम चोकदेखि कदम चोक, निधी मार्ग लगायतका मुख्य तथा सहायक मार्गमा कालोपत्रको काम गरेका छौँ ।’

जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका, क्षीरेश्वरनाथ नगरपालिकाको महेन्द्रनगरलगायतका स्थानमा सडक स्तरोन्नतिको काम भइरहेको र जनकपुरधामस्थित बागवानीभन्दा पूर्वतर्फको बाटो, पर्शुराम तलाउ क्षेत्र, लक्ष्मीनियाँ गाउँपालिकाको सिनरजोडातर्फको बाटो तथा हंशपुरमा बाटो निर्माणको काम भइरहेको उनले जानकारी दिए ।

यसैबीच ठेक्का सम्झौता गरेर पनि समयमा काम सम्पन्न नगरी योजना अलपत्र छाड्ने निर्माण कम्पनीमाथि कारबाहीसमेत अघि बढाएको सङ्घीय आयोजना कार्यान्वयन इकाइ धनुषाले जनाएको छ ।

समयमा काम पूरा नगर्ने कम्पनीमाथि कारबाही सुरु गरेको सो कार्यालयले एउटा निर्माण कम्पनीमाथि कारबाही गरिसकेको र अन्य केही निर्माण कम्पनीमा कारबाही प्रक्रिया अघि बढाएको जनाएको छ ।

धनुषाको बटेश्वर आयुर्वेद औषधालय भवन निर्माणको सम्झौता गरी लामो समयसम्म काम पूरा नगर्ने कर्णाली बिल्डर्समाथि कारबाही गरेको छ । ‘सम्झौता गरेर पनि काम सम्पन्न नगरको पाइएपछि पटकपटक पत्र काट्दासमेत कुनै सुनुवाइ नगरेपछि कर्णाली बिल्र्डसमाथि कारबाही गरेका छौँ’, सूचना अधिकारी यादवले भने, ‘कारबाहीस्वरुप सो ठेक्का रद्द गरी पुनः ठेक्का आह्वान गरेका छौँ ।’ ठेक्का सम्झौता गरे पनि लामो समय अलपत्र छाड्ने अन्य निर्माण कम्पनीको सूची बनाएर कारबाही प्रक्रिया अघि बढाउन लागेको सूचना अधिकारी यादवको भनाइ छ ।

भारतीय दूतावासको सहयोगमा धनुषाको नगराइन नगरपालिकास्थित छ विद्यालयमा निर्माणाधीन पुस्तकालयको निर्माण काम अधुरो छाड्ने निर्माण कम्पनीलाई चेतावनीस्वरुप सम्झौता रकमको १० प्रतिशत जरिवाना तिराएको उनले जानकारी दिए ।

उनका अनुसार ठेकेदार कम्पनीले बीचमै काम रोकिँदा धनुषाका आधा दर्जनभन्दा बढी स्वास्थ्य चौकी तथा भवनको काम अधुरैमा रोकिएको छ । टेण्ड स्वीकृत भई निर्माण कार्य सुरु भए पनि धनुषाको झरियाही स्वास्थ्य चौकी, लक्ष्मीपुर बगेवा स्वास्थ्य चौकी, रघुनाथपुर आयुर्वेद औषधालय, पोखरी पिकनिक स्पोर्टलगायतका योजना अझै सम्पन्न हुन नसकेको उनको भनाइ छ ।