धनुषा । जनकपुरधाममा आज रामजानकी विवाह पञ्चमी महोत्सवको तेस्रो दिन धनुष यज्ञ मनाइँदै छ । त्रेता युगमा भगवान् रामले धनुष भाँचेर सीतासँग विवाह गरेको भन्ने धार्मिक विश्वासमा आज रामको प्रतिकात्मकरुप धारण गरेका बालबालिकाले पनि धनुष भाँच्ने अर्थात् धनुष यज्ञ कार्यक्रम गरेको जानकी मन्दिरका महन्त रामतपेश्वर दासले जानकारी दिए ।

रामायणमा वर्णन गरिएअनुसार पर्शुरामले मिथिलाका राजा जनकलाई उक्त धनुष प्रदान गरेका थिए । राजा जनकले धनुष उठाएर वाण छोड्ने महाशक्तिशालीसँग मात्रै सीताको विवाह गर्ने उद्घोष गरेकाले धनुष यज्ञमा चौतर्फी रुपमा दर्जनौँ शक्तिशाली र बलवान राजा महाराजा र राजकुमार सहभागी भए पनि कसैले धनुष हल्लाउन सकेनन् ।

अन्त्यमा अयोध्याबाट आएका दशरथ पुत्र रामले यज्ञमा राखिएको धनुषलाई सहजै उठाएर ताँदो चढाउन लाग्दा तीन टुक्रा भएको थियो । धनुषको तीन टुक्रामध्ये एक आकाश, एक धनुषा धाम र एक भारतको गिरिजास्थान गएको धार्मिक विश्वास छ ।

सप्ताहव्यापी विवाह पञ्चमीको पहिलो दिन नगरदर्शन र दोस्रो दिन शनिबार फूलबारी लीला सम्पन्न भइसकेको छ भने आज धनुष यज्ञ मनाइएको छ । विवाह पञ्चमीको चौथो दिन भोलि सोमबार तिल्कोत्सव, मङ्गलबार मटकोर रहेको छ भने बुधबार मुख्य दिन विवाह महोत्सव रहेको छ ।

बिहीबार रामकलेवा गरी विधिवत् रुपमा विवाह पञ्चमी महोत्सव समापन हुनेछ । त्रेता युगमा भगवान् राम र आदर्श नारी सिताबिच विवाह भएको सम्झनामा जनकपुरधाममा प्रत्येक वर्ष एक हप्तासम्म धुमधामले विवाह पञ्चमी महोत्सव मनाउने गरिन्छ ।

गत दुई वर्षदेखि कोरोना महामारीले असर पारेको महोत्सवमा यस वर्ष धूमधाम साथ मनाउने तयारी रहेको मन्दिरका महन्थ वैष्णवले बताए । अहिले विवाह पञ्चमीका अवसरमा जानकी मन्दिरलाई नवबेहुली झैँ सजाइएको छ, भने जनकपुरधाम नगर क्षेत्रलाई सरसफाइ गरी मुख्य चोकमा प्रवेश द्वार निर्माण गरिएको छ ।महोत्सव हेर्न देशभित्र र भारतसहित तेस्रो मुलुकका पर्यटकको पनि उल्लेख्य सहभागिता देखिएको छ ।