डर पनि भएको, भर पनि भएको रहरलाग्दो तरुण दल मेरो लक्ष्य « प्रशासन
Logo १६ चैत्र २०८०, शुक्रबार
   

डर पनि भएको, भर पनि भएको रहरलाग्दो तरुण दल मेरो लक्ष्य


प्रशासन विशेष ब्युरो

२६ कार्तिक २०७३, शुक्रबार


नेपाली लोकतान्त्रिक आन्दोलनको पर्याय दल हो, काँग्रेस । अनि त्यसको मेरुदण्ड युवा दस्ता हो तरुण दल । पोखरामा यही कात्तिक २७ देखि हुन गईरहेको तरुण दलको महाधिवेशनलाई सकेसम्म सर्वसम्मत र नसके उच्चतम लोकतान्त्रिक विधिद्धारा सम्पन्न गर्न होमिएका देशभरका उत्साही तरुण मध्येका एक हुन कर्ण मल्ल । मल्ल पार्टीको सुदुुर क्षेत्रका स्थापित जिल्ला सभापति हुदाहुदै किन तरुण दलको नेतृत्वका लागि प्रत्याशी बन्न उद्यत छन त ? प्रशासन डटकमका विशेष प्रतिनिधि सिद्धराज उपाध्यायसंग तरुण दलको नेतृत्व लिनका कारणहरु खोल्दै कर्ण मल्लले के भने ? थप पढौं मल्लकै शव्दमा ।

पटक पटक स्थगित हुदै आएको तरुण दलको महाधिवेशन यो पटक हुने ग्यारेन्टी के छ ? तयारी कहाँ पुुग्यो ? प्रतिनिधि चयन, अन्य व्यवस्थापन कसरी भैरहेको छ ?
तरुण दलको राष्ट्रिय अध्यक्ष उदय शमसेर राणाजीले एक हप्ता अगाडि पोखरामा गरेको पत्रकार सम्मेलनबाट हामी सबैलाई जानकारी भएको छ । त्यसैलाई नै हामी सबैले आधिकारीता मानेर अघि बढी रहेका छौं ।

नेपाली कंग्रेसको १३ औं महाधिवेशनबाट शेरबहादुर देउवा निर्वाचित भई सकेपश्चात उहाँको अध्यक्षतामा चैत्र ५ गते बसेकोे केन्द्रिय कार्य समितिको पहिलो बैठकबाट नेविसंघ, महिला संघ र तरुण दलको छ महिनाभित्र महाधिवेश सम्पन्न गर्ने जून निर्णय भएको छ, त्यस अनुसार नेविसंघको र महिला संघको महाधिवेशन सम्पन्न भई सकेका छन् । र, पार्टीको आन्तरिक केही कारणले गर्दा ढिलाई भएको तरुण दलको महाधिवेशन सभापति शेरबहादुर देउवा र बरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल बसेर गरेको समझदारी अनुसार अधिवेशनको अन्तिम तयारी भैरहेको छ । नेपाल तरुण दलको महाधिवेश गराउन पार्टीले तोकेको निर्देशन समितिका अध्यक्ष बालकृष्ण खाँणको अध्यक्षतामा बसेको बैठकले नै कार्तिक २७ देखि २९ गतेसम्म पोखरामा महाधिवेशन गर्ने भन्ने निर्णय गरिसकेकोले पनि यो पक्का छ । पार्टी सभापति लगायत शीर्षस्थ नेतृत्वको सहमतिमा निर्देशन समितिले निर्णय गरेको हुनाले यो पट्क महाधिवेशन हुनेमा सत्प्रतिशत ढुक्क छौं ।

तपाई तरुण दलको केन्द्रीय अधयक्षको प्रत्याशी किन ? के छन एजेण्डा ? के छ मिसन र भिजन ?
तरुण दलको विषम् परिस्थितिमा अहिलेका रक्षामन्त्री वालकृष्ण खाँड अध्यक्ष हुँदाखेरी तत्कालिन राजा ज्ञानेन्द्रको सरकारले उहाँलाई हिरासतमा लिएको अवस्थामा हिरासत भित्रबाटै उहाँले मलाई आफ्नो कार्य समितिमा मनोनित गर्नु भएको हो । र, केही जिम्मेवारी दिनु भएको थियो । जुन पुरा गरेँ गरीन, त्यो तत्कालिन नेतृत्वले समीक्षा गर्ने कुरा हो ।


संविधान कार्यान्वयन गराउनमा वर्तमान सभापति शेरबहादुर देउवाको काँधमा ठूलो जिम्मेवारी आएको छ । त्यो जिम्मेवारीलाई कार्यान्वयन गराउन अब आउने नेतृत्वले मिसाइलका रुपमा अगाडि बढाउनु पर्छ ।

झण्डै झण्डै एक दशक हुन लाग्यो तरुण दलको महाधिवेशन नभएको छ । त्यो बिचमा म पार्टीको जिल्ला सभापति भए र अहिले दोस्रो पटक डडेल्धुरा जिल्ला पार्टी सभापति छु । दुई चोटी पार्टी सभापति भएको एउटा पार्टी कार्यकर्ता तरुण दलको राष्ट्रिय पार्षद भई सकेपछि अध्यक्षका लागि तयारी हो कि भन्ने कुरा स्वभाविकै हो । पार्टी सभापति लगायत पार्टीका वरिष्ठ नेता, तरुण दलको राजनीतिमा ठूलो प्रभाव राख्ने नेता खुमबहादुर खड्का लगायत कृष्ण सिटौला एवं पूर्व पदाधिकारीहरुसंग छलफलको क्रममा छु । तरुण दलका प्रत्यासी साथिहरुसंग पनि छलफलको क्रममा छु । ठीक समय आएपछि उचित निर्णय गरेर औपचारिक रुपमा निर्णय गर्छु ।

तथापि म अध्यक्ष भएपछि के गर्छु भन्ने कुरामा म अध्यक्ष भएपछि के गर्छु भन्ने भन्दा पनि तरुण दलको नेतृत्व जसले गर्छ उसको अगाडि ठूलो चूनौती छ । त्यसलाई पार लगाउनका लागि भन्ने ठूलो अठोटका साथ इच्छाशक्ति भएको साथि आउनु पर्छ जो आएपनि भन्ने मेरो मान्यता हो ।

तपाई कांग्रेस डडेल्धुराको साविकको अध्यक्ष हुदाहुदै किन तरुण दलको अध्यक्षमा प्रत्याशी बन्नुभाको ?
पार्टीको जिल्लाको वहालवाला पार्टी सभापति र तरुण दलको केन्द्रीय सदस्य भइसकेको व्यक्ति युवा दस्ताको नेतृत्वको लागि तयार हुनु स्वभाविकै हो । जिल्लाको एउटा सभापतिको नाताले म आदरणीय सभापति लगायत बरिष्ठ नेता, महामन्त्री, पूर्व पदाधिकारी लगायत सिँगो कार्यसमितिका नेतृत्व गणलाई के आग्रह गर्न चाहन्छु भने तरुण दलको यो चौथो महाधिवेशबाट सर्वसम्मत नेतृत्व चयन गर्दा राम्रो होला । किनभने पार्टीको तेहैं महाधिवेशन, नेविसंघको महाधिवेशन, महिला संघको महाधिवेशन हुँदै गर्दा यसका नकारात्मक प्रभावहरुले तरुण दललाई पनि छोइरहेका छन् । पार्टी भित्रका केही नकारात्मक कुराहरुबाट तरुण दललाई मुक्त गर्न पनि सर्वसम्मत कमिटी चयन गर्न म आग्रह गर्न चाहन्छु । होइन, यदि निर्वाचनकै पद्धतिबाट आए पनि स्वस्थ प्रतिस्पर्धाबाट नेतृत्वमा आउँदा खेरी किसुनजीको शब्दलाई सम्मानका साथ बोल्नुपदार्, तरुण दललाई साथि संगठन भन्नुहुन्थ्यो र चलनचल्तिको भाषालाई भन्ने हो भने भातृ संगठन । भन्नुपर्दाखेरी २० हजार सदस्यता संख्या पनि नभएको एउटा दलको महाधिवेशनको प्रक्रिया पनि दल दलमा फसिरहेको छ । यो अर्को विडम्बना हो । त्यसकारणले अब आउने नेतृत्वका अगाडि पहिलो चुनौती भनेको सके दोगुना नभए १० लाख सदस्य भएको परिवार बनाउनु पर्छ ।

दोस्रो चुनौति भनेको सदस्य संख्या मात्र बढाएर दल वलियो हुँदैन । यस भित्रका आन्तरिक कमी कमजोरीहरुलाई सुधार्दै हाल कायम रहेको दुई खाले सदस्यता प्रणालीलाई एकरुपता ल्याउदै अनलाइनबाट सदस्यता वितरण गर्ने प्रणाली शुरु गरिकन बर्गिकृत गर्नु पर्छ । त्यो भनेको के त भन्दा पूर्णरुपमा राजनीति गर्ने र तरुण दलका मुल्य र मान्यताबाट प्रभावित भएर सदस्यता लिन चाहने कति ? दक्ष कति ?, अर्धदक्ष कति ? बेरोजगार र रोजगारयुक्त कति ? जस्ता कुराहरुलाई हेरेर अवसबाट बञ्चित भएका साथिहरुका लागि अवसरको सिर्जना गर्नु दोस्रो चूनौती छ ।

तेस्रो चूनौती भनेको दलले तय गरेको नो मोनार्की, नो कम्यूनिजमको सिद्धान्त अनुसार हामी व्यवहारिक रुपमा अझै लागूू गर्न सकेका छैनौं । विश्वव्यापी मान्यता अनुसार नै जहाँ गरिवी हुन्छ, त्याहाँ कम्युुनिष्ट फष्टाउछन् भन्ने छ । त्यो कारणले नो कम्युुनिज्म बनाउने महत्वपूर्ण चुनौती रहेको छ । यो चूनौती कार्यान्यवन गर्नका लागि एक बुथ एक सय एक यूथको अवधारणा अगाडि सारी अब आउने स्थानीय निर्वाचनमा कांग्रेसको तर्फबाट बढी भन्दा बढी युवा साथिहरुलाई उम्मेदवारी दिलाउने र पार्टीले तय गरेको साथिलाई जिताउने चौथो चूनौती छ ।

पाँचौं र अन्तिम चूनौती नेपाली कंग्रेसको तत्कालिन सभापति प्रधानमन्त्री हुँदै गर्दा उहाँको नेतृत्वमा संविधान आएको छ । कंग्रेसकै यस अघिका शसक्त नेता र नेपालका हालसम्मका ठूला नेताहरुले संविधान सभाबाट संविधान ल्याउन नसकेको परिप्रेक्ष्यमा हाम्रै पार्टीका सभापति स्व. शुसील कोइरालाको नेतृत्वमा जुन संविधान आएको छ । यो संविधान कार्यान्वयन गराउनमा वर्तमान सभापति शेरबहादुर देउवाको काँधमा ठूलो जिम्मेवारी आएको छ । त्यो जिम्मेवारीलाई कार्यान्वयन गराउन अब आउने नेतृत्वले तरुण शक्तिलाई मिसाइलका रुपमा अगाडि बढाउनु पर्छ । यो सबैभन्दा ठूलो चूनौती हो ।

३६५ दिने कार्ययोजना सहित आफ्नो उम्मेद्वारी भन्नुुहुन्छ ? के हो ३६५ दिने तपाईको कार्ययोजना ?
म लगायत जो साथि भएपनि माथि उल्लेख गरिएका चूनौतीहरुलाई दृढ इच्छाशक्तिका साथ अगाडि बढाउनै पर्छ । चाहे सर्वसम्मत होस्, चाहे निर्वाचनबाट होस् यदि सबैले मलाई जिम्मेवारी दिए भने म यी ५ वटा चूनौतीहरुको सामना गर्न म ३६५ दिनको कार्ययोजना दिएर पहिलो अगाडि बढ्ने छु । पार्टीको केन्द्रीय नेतृत्वबाट अनुमति लिएर पहिलो निर्वाचन कार्य समितिबाट यसलाई पास गराउनेछु । ३६५ दिनमा मैले भनेको कुरा कार्यान्वयन भएन भने ३६६ औं दिनमा राष्ट्रिय सम्मेलन बोलाएर नेतृत्वबाट पछाडि हट्ने छु भन्ने मेरो पूर्ण प्रतिवद्धता हो र अर्को आउने साथिले पनि यो पुरा गर्नुपर्छ भन्ने मेरो चूनौति पनि हो ।

तपाईले पनि २०५९ सालदेखि तरुण दल केन्द्रीय समितिमा काम गर्दै आउनुभएको छ । यो वीचमा तपाईले संगठनको घोषित कार्य लक्ष्य प्राप्त गर्न के के योगदान दिनुु भो त ? के आधारमा तपाईलाई प्रतिनिधिले अध्यक्षमा चुुन्ने ?
म यतिबेला औपचारिक रुपमा अध्यक्षको उम्मेद्वारी घोषणा गर्नुभन्दा पनि अध्यक्ष यस्तो हुनुपर्छ भन्ने बहसका लागि नै धेरै साथिहरुलाई अगाडि बढाईरहेको छु । तथापि सहमति या निर्वाचन प्रक्रियाबाट मलाई जिम्मेवारी दिइन्छ भने म त्यो जिम्मेवारी लिन तयार छु । मैले अघि भनेको चूनौती स्वीकार्न तयार छु र प्रतिवद्धता पत्र सहित नै बाचा गर्छु र त्यो पुरा गर्न सकीन भने ब्याक हुन पनि तयार छु ।

जहाँसम्म मेरो योगदानको कुरा छ । त्यो निकै जटिल अवस्था थियो । तरुण दलको इतिहासमा आजसम्म जेलबाट तरुण दलको अध्यक्षले मनोनित गरेको व्यक्ति पनि मै हुँ । तत्कालिन राजाका विरुद्धमा आन्दोलन गर्नुपर्ने चूनौती एकातिर थियो भने अर्को गाउँमा कंग्रेस भन्ने वित्तिकै लखेटिने, मारिने, कुटिने, पिटिने अर्को जर्जर परिस्थिति थियो । अर्को भनेको अन्य दलहरुसंग मिलेर आन्दोलनलाई अगाडि बढाउनका लागि खेल्नुपर्ने भूमिका आफैमा महत्वपूर्ण थियो ।

०६७ साउन १४ गतेबाट आजको दिनसम्म पार्टीको डडेल्धुरा जिल्लाको सभापतिका रुपमा काम गरिरहेको छु । म गौरवका साथ भन्न सक्छु की म सभापति हुनुभन्दा पहिले डडेल्धुरा जिल्लाको कंग्रेसको संगठन, राजनीति, तरुणहरुको अवस्था र आजको अवस्था हेर्दा पनि तपाईले त्यो प्रष्ट रुपमा देख्न सक्नुहुन्छ । यसलाई यसरी पनि बुझ्न सकिन्छ कि, २०६४ संविधान सभाको चुनावमा हालका पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाले थोरै मतले मात्रै चुनाव जित्नु भएको थियो । २०६७ मा म सभापति भई सकेपछि २०७० को चुनावमा २४० वटै निर्वाचन क्षेत्रमा सबैभन्दा बढी मतमतान्तरले चुनाव जित्ने नेतामा अंकित हुनुहुन्छ । डडेल्धुराका आम तरुणलाई अनुशासित बनाएर ती साथिहरुलाई मिसाइलको रुपमा परिचालन गरेँ । यद्यपी ति साथिहरुलाई आज कति प्रोटेक्सन गरेको छु, भोलि कति गरौंला त्यो अर्को पाटो हो । बाँकी परिणाम अवको स्थानीय तहको निर्वाचनमा पनि आउन बाँकी नै छ ।

ती बाहेक २०६७ मसान्तसम्म प्रत्येक दुइ दिनमा एउटा मान्छे मरिरहेको थियो । त्यसको एउटै मात्र कारण तल्लो स्तरको रक्सि नै थियो । दोस्रो कारण जुवातास । यसलाई सके निर्मुल गर्नुपर्छ होइन भने न्यूनिकरण गर्नुपर्छ, सके निषेधित गर्नुपर्छ । हैन भने नियन्त्रण गर्नुपर्छ भनेर अभियान नै शुरु गरेर ठूलो संख्यामा तरुणका साथिहरु परिचालन गरे । यो कुरा कुनै पनि पार्टीले र मेरै पार्टीको पनि कुनै पनि जिल्लामा यस्तो अभियान संचालन भएको छैन । यसमा हाम्रै पार्टीकी नेतृ डा. आरजु देउवाले ठूलो सहयोग गर्नुभयो । उहाँ आफैले पनि ७ दिनसम्म त्यसको नेतृत्व लिदै अभियानलाई गति दिनुभयो । स्थानीय प्रशासनले मिसनकै रुपमा साथ दियो । समाजको विकृति हटाउन यसले धेरै ठूलो सहयोग गर्यो । र आज तपाईले हेर्नु भयो भने मदिरा र जुवाकै कारण छिटपुट बाहेक दैनिक जसो घटना पाउनुहुन्न । कार्यकर्ता र नेतृत्वबाट जुन जिम्मेवारी पाएको थिए, त्यो पुरा गर्न सकेको छु जस्तो लाग्छ ।

तरुण दलको यो महाधिवेशनमा निर्वाचन हुने कुरा कत्तिको सुनिश्चित छ त ?
अधिवेशन हुने कुरा सुनिश्चित छ । अधिवेशन एउटा कुरा हो, निर्वाचन भनेको त्यो भित्रको सहायक पाटो हो । महाधिवेसन नयाँ नेतृत्व चयनका लागि हुन्छ ।

यदि सर्वसम्मतिमा नेतृत्व चयनको नीति पार्टीले लियो भने के गर्नुुहुन्छ ?
त्यसलाई सर्वस्वीकार्य रुपमा मान्नुपर्छ ।

तपाई पार्टी सभापति र संस्थापन पक्षको उम्मेद्धवार भनिदैछ ? खास कुरा के हो ?
पार्टी सभापति र संस्थापन पक्षको उम्मेद्धवार भन्नलाई कुनै पनि साथिले हिचकिचाउनुहुन्न किनभने पार्टी सभापति सबैको प्रधान नेता हो । अहिले पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा हो । त्यसैले उहाँ सबैको नेता पनि हो । उहाँको म जिल्लाकै पार्टी सभापति हुँ । त्यसकारण मलाई पार्टी सभापतिको उम्मेदवार हुँ भन्न र कसैले कर्णबहादुर मल्ल पार्टी सभापतिको उम्मेदवार भन्नमा कुुनै साथिले अनर्थ लाउनु पर्ने कुनै कारण छैन ।

तपाई यदि चुनावै जितेर नेतृत्वमा आएमा तरुणहरुलाई कसरी परिचालित गर्नुहुनेछ ?
यदि त्यो महत्वपूर्ण जिम्मेवारी यो महाधिवेशनबाट पार्टिको नेतृत्व र आम साथिहरुले मलाई दिए भने म पार्टीले बोकेको जुन मिसन छ म ग्यारेन्टीका साथ भन्छु दक्षिण एसियामै सबैभन्दा आकर्षण यूवा संगठन बनाउने लक्ष्यका साथ अगाडि बढ्छु यदि गर्न सकेन भने म ३६६ औं दिनमा कंग्रेसकै राजनीतिबाट प्यासिभ भएर निर्णय गर्छु ।

तरुण दलको भविष्य तपाईको नेतृत्वमा कसरी शसक्त पार्ने योजना छ ?
तरुण दल विचारले पनि परिपक्क भएका मान्छेहरुको दल । तरुण दलमा लागिसकेपछि पार्टीको नेतृत्वले केही दिन्छ भन्ने हैन । पार्टीको नेतृत्वले जबर्जस्त दिने ढंगको योग्यता निर्माण गर्ने साथिहरुको दल (ल्याकत बनाउन सक्ने) दल पनि हो । आफै आफ्नो जीवनयापन गर्न सक्ने क्षमता, योग्यता, गरिखाने साथिहरुको दल हो यो । र, असाध्यै आत्मअनुशानमा बस्न सक्ने र अरुलाई पनि अनुुशासनमा बसाउन सक्ने साथिहरुको दल हो यो । परम्परा, संस्कार, संस्कृतिलाई महत्वपूर्ण सिद्धान्त मान्दै आफु संस्कारयुक्त भई समाजलाई सुुसंस्कृत बनाउने सोच भएका, क्षमता भएका साथिहरु हुँदै आम नेपालीले विशेषतः गरिवीको रेखामुनी रहेका नेपालीहरु र त्यसमा पनि यूवाहरु –डर भएको दल हो तरुण दल । त्यो भनेको के त भन्दा कुनै मानिसले गलत गरिरहेको छ भने त्यसलाई तरुण दलको डर होस् । र भर भएको दल त उसै पनि हो तरुण दल । राज्यबाट, समाजबाट, आफन्तबाट, घर परिवार लगायत सबै क्षेत्रबाट कुनै कारणले तिरस्कार भएछ भने त्यसलाई आश्रय दिने, भरोसा दिने दलका रुपमा निर्माण गर्ने भएकाले मैले यसलाई भर भएको दल भनेँ । त्यस्तो दल निर्माण गर्दैगर्दा त्यसमा लागेको साथीले के भन्न सकोस् भनेर गर्वले भन्न सकोस् । सदस्यता दिन चाहने मान्छेले रहरले तरुण दलको सदस्य लिने वातावरण बनाउने सोच छ मेरो ।

मल्ल नेपाल तरुण दलका अध्यक्षका प्रत्यासी हुन्

प्रतिक्रिया दिनुहोस