डोटी । बाजुरा जिल्लाको हिमाली क्षेत्रमा बस्ने अधिकांश भेडापालन व्यवसायीहरु हिउँदको समयमा चिसो छल्न परिवारसहित बेंसी झर्ने गरेका छन् ।

व्यवसायी रूपमा भेडापालन गरिरहेका भेडा व्यवसायीहरु चिसो मौसम सुरु हुन लागे देखि छिमेकी जिल्लाका विभिन्न फाटहरुमा बसाई सर्ने गरेको भेडा व्यवसायीहरू बताउछन् ।

अन्य वर्ष जस्तै यस वर्ष पनि चिसो मौसम छिचोल्न डोटी पुगेका बुढीनन्दा नगरपालिका ९ बाजुरा कोल्टीका चन्द बोगटीले आफ्नो रोजगारी र आय आर्जनको श्रोत नै भेडापालन भएकोले हिउँदको समयमा चिसोबाट जोगाउन बेसी सर्ने गरेको बताए । बोगटी सँग हाल ६०,७० वटा भेडाहरू रहेका छन् ।

चन्द्र बोगटी सहित तिन घर परिवार एक साता देखि भेडा सहित डोटीको दिपायल सिलगढी नगरपालिका वडा नम्बर ७ बुणामाजमा सडक छेउमा टेन्ट राखेर बस्दै आएका छन् । उनीहरू डोटीमा फागुन महिना सम्म बस्नेछन् ।

चार वर्ष देखी यही स्थानमा बस्दै आएको बताउछन् । बुढीनन्द नगरपालिका ९ का अर्का भेडा व्यवसायी मान सिंह थापा । उनी भन्छन् भेडा पालन गर्नु हाम्रो मुख्य पेशा नै हो, यो हाम्रो पुर्खाले नै गर्दै आएको हो त्यसैलाई हामीले निरन्तरता दिएका हौ । थापा सँग हाल ६०,७० वटा भेडाहरू रहेका छन् । उनी एक छोरा र श्रीमती सहित तिन जना सँगै बस्दै आएका छन् ।

सोही स्थानमा डेरा सरेर आएका भेडा व्यवसायी बुढीनन्दा नगरपालिका ९ का शिबा गुरुङ सँग भने छुट्टै अनुभव छ । उनी सुरुमा अरूको गोठालो भएर काम गर्थे पछि उनी बिस्तारै आफै व्यवसायी रूपमा भेडा पालन गर्दै आइरहेका छन् ।

उनी भन्छन् के गर्नु सुरुमा धेरै वर्ष अरूको गोठालो भइयो उनीहरूका अहिले कसैका काठमाडौँ, कसैका धनगढी, नेपालगञ्ज घर छन् आफ्नो भने उही जिन्दगी छ । उनी अहिले उमेरले ४९ वर्षका भए । उनी ५ वर्षको हुँदा देखि नै अरूको भेडा हेर्ने काम सुरुवात गरेको बताए । हाल शिवा सँग एक सय भन्दा बढी भेडाहरू छन् । उनी एक छोरा र श्रीमती सहित भेडासँग आएका छन् । उनी भेडाबाट वार्षिक रूपमा ६,७ लाख आम्दानी हुने गरेको समेत बताउछन् ।

शिवाको बेसी तिर करिब ४,५ महिनाको बसाई हुने भएकोले कक्षा ३ मा पढ्दै गरेको वर्ष ८ को छोरा लोकसाम गुरुङ पनि सँगै आएकोले शिवालाई पढाई बिग्रिने चिन्ता पनि छ ।

बाजुरा, हुम्ला, जुम्लाका हिमाली क्षेत्रका अधिकांश भेडाब्यवसायीहरु हिउँदको समयमा चिसो छिचोल्ने विभिन्न स्थानमा बसाई सर्ने भएकोले अधिकांश बालबालिकाहरू पढाईबाट प्रभावित हुने गरेको देखिन्छ । सरकारले अस्थायी रूपमा बस्ती स्थानान्तरण सँगै घुम्ती कक्षाहरू सञ्चालन गर्न सके थप प्रभावकारी हुने भेडा व्यवसायीहरू बताउछन् ।

हिउँदको चिसो छिचोल्न बेसी झरेका भेडा व्यवसायीहरु भेडाहरू बिक्री वितरण गर्नुका साथै उनको राडी, पाखी, डस्नाहरु पनि बिक्री गर्दै आइरहेका छन् । उनीहरूले प्रति भेडा १५ हजार देखि ३५ हजार सम्म र राडी, पाखीहरू २ हजार देखी ५ हजार सम्म बिक्री गर्ने गरेको समेत व्यवसायीहरू बताउछन् ।

भेडा राखेबापत सामुदायिकवनलाई मासिक रूपमा ६,७ हजार रोयल्टी तिर्ने गरेको समेत उनीहरू बताउछन् । बाजुरा जिल्लाका हिमाली क्षेत्रका अधिकांश भेडा व्यवसायीहरू हिउँदको समयमा चिसो छिचोल्न डोटी, अछाम र बाजुराका विभिन्न स्थानमा गएर बस्ने गर्दछन् ।