काठमाडौँ । औषधि व्यवस्था विभागले झोल औषधिहरूमा ‘इथिलिन ग्लाइकोल’ र ‘डाइथिलिन ग्लाइकोल’ को मिसावट भएका औषधिहरू बिक्री वितरण नगर्न सबै उत्पादक तथा पैठारीकर्ताहरूलाई निर्देशन दिएको छ । 

बालबालिकाहरूका प्रयोग हुने झोल औषधिहरूमा यी दुई विषाक्त रसायन मिसिएको हुन सक्ने भन्दै त्यसको अनिवार्य यकिन गरेर मात्रै बिक्री वितरण गर्न सूचना जारी गरेको हो । विभागले ‘प्रोपिलिन ग्लाइकोल’, ‘पोलिथिलिन ग्लाइकोल’,‘सोर्बिटोल’ र ‘ग्लिसरिनरग्लिसरोल’ जस्ता सहायक कच्चा पदार्थहरू प्रयोग भई नेपालमा उत्पादन तथा पैठारी हुने विशेष गरी झोल बनावटका औषधिहरूमा मिसावट नभएको यकिन गरी मात्र बिक्री वितरण गर्न आग्रह गरेको छ ।

गाम्बिया तथा इन्डोनेसियालगायत देशहरूमा बालबालिकाहरूमा प्रयोग हुने झोल बनावटका औषधिहरूमा ती विषाक्त रसायनयुक्त मिसावटका कारणबाट बालबालिकाहरूको मिर्गौलामा गम्भीर असर भई मृत्यु भएको रिपोर्ट आइसकेका छन् ।

इन्डोनेसियामा १३३ र गाम्बियामा ७० बालबालिकाको मृत्यु भइसकेको छ । मृत्यु भएका बालबालिकाहरू अधिकांश ५ वर्षभन्दा कम उमेर समूहका रहेका छन् । यी बालबालिकाहरूमा कफ सिरपकै कारण मिर्गौलामा गम्भीर असर देखिएको थियो ।

विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले पनि कफ सिरप तथा झोल औषधिकै कारण मिर्गौलामा गम्भीर असर गरी मृत्यु नै हुन सक्ने चेतावनी दिँदै औषधि तथा सिरप सिफारिस नगर्न सूचना जारी गरिसकेको छ । प्रतिबन्धित कफ सिरपहरूमा ‘प्रोम्याथेजिन ओरल सलुसन’, ‘कोफ्याक्समेलिन बेबी सिरप’, ‘मेकअफ बेबी कफ सिरप’ र ‘मेगरिप एन्ड कोल्ड सिरप’ रहेका छन् ।

विभागले भने ती ४ वटा कफ सरपहरू ती उत्पादक तथा सोका उत्पादनहरू विभागमा दर्ता नभएको जनाएको छ ।

यी सबै कफ सिरप भारतीय कम्पनी मैदन फर्मास्युटिकल्स लिमिटेडद्वारा हरयानामा बनेका हुन् । ती सिरपहरूमा डाइथिलिन ग्लाइकोल र एथिलिन ग्लाइकोलजस्ता पदार्थ ‘अस्वीकार्य मात्रा’ मा भेटिएको पुष्टि भइसकेको छ । डाइथिलिन ग्लाइकोल र इथिलिन ग्लाइकोल मानव स्वास्थ्यका लागि विषाक्त हुन्छन् । यसले पेट दुख्ने, बान्ता हुने, पखाला लाग्ने, पिसाब फेर्न नसक्ने, टाउको दुख्ने, मानसिक स्थितिमा परिवर्तन हुने र मिर्गौलामा गम्भीर असर पर्न गई मृत्यु हुन सक्छ ।