स्क्रब टाइफस माइट्स नामक परिजिविले सार्ने रोग हो । यो रोग ‘ओरिंटा सुसुगामुसी’ नामक जिवाणुले सर्छ । सामान्यतया ३०-५० वर्ष उमेर समूहका व्यक्तिमा रोग संक्रमणको जोखिम बढी हुन्छ । यसका लक्षण टाइफाइडसँग मिल्दाजुल्दा छन् । यो रोग तराईमा प्रशस्त रूपमा देखा परेको छ । यो रोगका बिरामी उपचारका लागि प्रायः वीर हस्पिटल आउने गर्छन् ।
यो रोग सामान्यतया किसानलाई सर्ने जोखिम बढी हुन्छ । किनभने यसका जिवाणु बाख्रा, भैसी र गाईमा पाइन्छन् । सामान्य खाले स्क्रब टाइफस १-२ हप्ताभित्र आफै निको भएर जान्छ भने कडा खाले स्क्रब टाइफसले बिरामीको मुटु, कलेजो, मृगौला र फोक्सोमा असर पारी ज्यान समेत लिन सक्छ । त्यसैले स्क्रब टाइफसको पहिचान गरी उपचार गर्नु नितान्त आवश्यक छ ।
लक्षणहरू :
जाडो लागेर ज्वरो आउनु
टाउको र शरीर बेस्सरी दुख्नु
फोटोमा देखाए जस्तै दाग देखिनु
जन्डिस देखा पर्नु
शरीरमा सबै प्रकारका रक्त–कोशिकाको कमी हुनु
वान्ता हुनु
मृगौला, कलेजो, मुटु र फोक्सो बिग्रिनु
सुरुवाती अवस्थामै पत्ता लागे यो रोग सामान्य औषधीले निको हुन्छ । तर, कडाखाले अवस्थामा पुगेपछि भने आइसियुमा समेत भर्ना गर्नुपर्ने अवस्था आउन सक्छ ।
जोगिने उपाय :
खेतबारीमा नाङ्गो खुट्टा नजाने
राम्ररी कपडा लगाई मात्रै खेतवारीमा जानु
खेतबारीमा किटनाशक औषधी छर्नु
एमडी, मेडिसिन रेजिडन्ड (प्रथम वर्ष)